Cực Độ: Hết Mình Và Hơn Thế Nữa

Bạn thử điều này xem. Thử xông hơi thật nóng. Thử ngâm nước thật lạnh. Cả hai cách đều có lợi ích trị liệu hiệu quả hơn tắm nước thường. Rồi thử làm luân phiên cả hai, và bạn sẽ cảm thấy thư giãn thỏa mãn vô cùng.

Thử nghiệm tương tự cũng có thể áp dụng cho cuộc sống. Dưới đây là một vài thử nghiệm cực độ của tôi suốt mấy năm qua:

Tôi khổ hạnh – xài không quá 3 triệu để sống ở Sài Gòn, chỉ mua sắm nhu yếu phẩm. Rồi tôi xài lộng lẫy – ở resort 5 sao mừng sinh nhật, thay hết tủ quần áo sang đồ bespoke.

Tôi thu nạp đầu vào – đọc đọc đọc, gặp gỡ, workshop. Rồi tôi trích xuất đầu ra – tắt hết mọi tiếng nhiễu để làm việc chuyên sâu.

Tôi hẹn hò với nhiều đối tác cùng lúc, quét Tinder và OK Cupid đến khi không còn ai trong vòng bán kính của mình. Rồi tôi xóa hết tất cả app để dành tâm trí cho một người đặc biệt.

Tôi sống tiện nghi đầy đủ – với một căn phòng, bộ bếp núc, piano, dàn vi tính, cả tủ đồ. Rồi tôi bỏ hết đồ đạc đi, cho đến khi chỉ còn một balo tối giản cùng mình đi khắp thế gian.

Tôi thư giãn một năm – nghỉ việc đi du lịch và chỉ học nghệ thuật và sáng tạo. Rồi tôi đâm đầu cày như điên, làm hai công việc cùng lúc trong khi học đại học trực tuyến.

Mỗi năm tôi đều chọn cho mình 3 thách thức để đào sâu. Một khi tôi đã thành thục một môn đến mức “xài được”, nếu vẫn hứng thú, tôi sẽ tiếp tục theo đuổi. Nếu không, tôi sẽ tiếp tục một môn mới để thử thách bản thân.

Đối với tôi, bình thường không phải là mục tiêu. Cực độ hiệu quả với tôi và có thể không hiệu quả với bạn. Nhưng một cuộc sống với nhiều giai đoạn cực độ tích cực đã mang lại cho tôi nhiều lợi ích sau:

1. Cực độ châm ngòi cho xuất sắc

Có những thứ không thể cứ bình thường mà đạt được.

Tài năng, thành công và danh vọng đều cần sự cực độ trong tập luyện, tập trung và tham vọng. Thiếu đi sự nỗ lực, sự nói không với xao lãng và lạc thú, sự chịu đựng áp lực đám đông thì cũng không có vận động viên Olympic, doanh nhân hay nghệ sĩ lớn.

Bạn không thể làm giống mọi người mà trông đợi một kết quả tốt hơn. Bạn không thể ngồi nhà cày phim mà trông đợi được thăng tiến. Bạn không thể “bánh bèo vô dụng” mà trông đợi “hạ cánh bên anh” người yêu trong mộng. Một homo sapien sẽ bình bình và ao ước, nhưng một homo sapien giác ngộ hơn sẽ thấy thế là không chấp nhận được, và sẽ khăng khăng hành động để hiện thực mơ ước. Khi homo sapien bình thường phải cạnh tranh với homo sapien giác ngộ, đố bạn ai sẽ thắng?

Theo tôi, càng cực độ càng dễ xuất sắc. Người thường sẽ nghĩ bạn khùng. Nhưng người thành tựu sẽ vỗ tay hoan nghênh bạn nhập hội.

2. Cực độ giúp điều chỉnh cuộc sống

Tôi thích những cách khác nhau để tiếp cận cuộc sống.

Cực độ giúp tôi biết và sắp xếp lại ưu tiên giá trị. Khi giá trị thay đổi thì kế hoạch hành động cũng phải đổi thay. Khi tôi ưu tiên học sáng tạo, tôi dành 3 tiếng mỗi chiều ở nhà thờ tập piano đến hoàng hôn buông dần phai. Khi tôi ưu tiên nhan sắc, tôi lên lịch niềng răng, chăm sóc da, đọc sách về phong cách và gặp gỡ nhiều nhà may đo. Khi tôi ưu tiên viết lách dịch sách, tôi sẽ sắp xếp những buổi một mình yên lặng để có thể gõ phím hàng giờ. Khi tôi ưu tiên thế giới game, tôi sẽ dành cuối tuần đóng cửa để phá băng game trong 15 tiếng.

Muốn biết thì phải thử. Nếu bạn đang do dự điều gì đó thì chỉ có thử trong thực tế mới hết phân vân. Giữa những lúc theo đuổi đến tận cùng một chủ đề, tôi bước ra ngoài vùng an toàn. Khi đứng ở ngoài vùng an toàn, tôi nhìn lại mọi thứ rõ ràng hơn để định hình được nhịp điệu phát triển bền vững và phong cách sống của mình.

Sự cân bằng thường đến sau, chứ không phải trước khi bước ra ngoài vùng an toàn.

3. Cực độ để tận hưởng cuộc sống

Tôi thích những cách khác nhau để nếm trải cuộc sống.

Cực độ kích thích tôi khám phá những giới hạn để xem mình có thể làm được gì. Tôi hứng thú theo đuổi một cuộc sống nhiều thử thách và trải nghiệm khác nhau. Dù cũng nhiều lúc lười biếng như ai, nhưng tôi luôn thấy khi nào sự học và khám phá bị chững lại, tôi cảm thấy chán và đó là dấu hiệu tôi phải thay đổi. Thoải mái sẽ trì trệ tiến bộ. Tiến bộ thường nằm ở ngoài vùng an toàn. Một cuộc sống dễ dàng đến từ làm những điều khó khăn.

Sự cực độ còn có nghĩa là biết thích nghi. Nếu một cơn đại dịch ào tới hay một biến cố cuộc đời kéo qua, không có lý do gì ta lại phải tàn úa theo dòng chảy. Điều đó là bắt đầu chạm đến chiều sâu của hiểu mình hiểu đời.

Vì cuộc sống là phức hợp, lấp lánh và đa chiều. Biết mình sống tốt trong những hoàn cảnh khác nhau cho tôi sự bình an khôn cùng.

—

Theo tôi để ý, cực độ trong một lĩnh vực dường như là một nét chung của những người có một cuộc sống thành công, thú vị, thỏa mãn… Vì sao vậy? Để trở nên quá giỏi không thể phớt lờ? Duyệt. Thử nhiều phiên bản khác nhau để tạo ra bạn phiên bản trùm cuối? Duyệt. Để sống một cuộc đời đáng nhớ hơn? Duyệt luôn.

Làm gì cũng nhất quyết không để nửa vời.