Làm sao luyện thi IELTS đạt 8.0 trong thời gian ngắn kỷ lục? Và nữa: còn lựa chọn nào tốt hơn IELTS?
Đây là một hướng dẫn khác thường về một trong những bài thi năng lực tiếng Anh phổ biến nhất, tốn nhiều công sức của người học, và tạo ra hẳn một nền công nghiệp luyện thi tiếng Anh lắm tiền ở Việt Nam.
Đến từ những đúc kết cá nhân sau khi đã thi IELTS hai lần trên phiên bản giấy và máy tính, và chiêm nghiệm rằng IELTS chỉ là “miếng trầu” làm đầu câu chuyện cho việc học trường USA và du học của tôi. Tức là: cần thiết, nhưng không quan trọng như bạn nghĩ.
IELTS Để Làm Gì?
Với những người ở những nước mà tiếng Anh không phải tiếng mẹ đẻ, muốn chứng minh năng lực tiếng Anh với nhà trường, chính phủ và công ty để du học, định cư hoặc làm việc, thì họ cần thi một bài kiểm tra năng lực tiếng Anh.
Những bài thi được chấp nhận rộng rãi là IELTS (EU và UK) và TOEFL (USA). TOEIC, được phát triển bởi một người Nhật Yasuo Kitaoka, thì không đáng bận tâm vì tầm phổ biến thấp. Các văn bằng A, B,C tiếng Anh ở Việt Nam cũng không có giá trị quốc tế, hãy quên chúng đi.
Ngoài ra, Duolingo English Test là một lựa chọn tối ưu tôi khuyên dùng. Trong khi IELTS và TOEFL chém đứt cổ với phí 250USD ~ 5,500,000VND và thời hạn 2 năm, thì ngôi sao mới nổi Duolingo chỉ tốn có 49USD, thi chỉ 1 tiếng và được chấp nhận rộng rãi ở hơn 3,000 tổ chức ở USA, UK, Ireland, USA. Nếu trường của bạn chấp nhận thì hãy chọn Duolingo English Test.
Hãy nhắm đến liều lượng hiệu quả tối thiểu của IELTS là điểm 7.0, với không band nào dưới 6.0, đủ để xin nhập học ở các trường quốc tế và nộp đơn học bổng. IELTS 8.5 hoặc 9.0 là mục tiêu có thể đạt được nhưng sẽ cần gấp nhiều lượng thời gian đầu tư. Tôi thà Netflix ‘n’ chill còn hơn là ngồi gạo bài IELTS. Có gì chán bằng ngồi học những thứ mình không quan tâm và không dùng được?
Nhưng điểm IELTS cao không đồng nghĩa bạn sành tiếng Anh. 5 trang Reading và 150-300 chữ Writing của IELTS chỉ là mức trung học so với bậc đại học. Khi hằng tuần phải đọc hơn 50 trang và viết những bài luận 500-1,000 chữ khi theo học University of the People, tôi mới thấy IELTS không phải là thước đo bảo đảm bạn đủ giỏi để hoàn thành những bài luận chỉn chu. Và sau khi tốt nghiệp đại học xong, quay lại thi để làm hồ sơ du học, tôi mới thấy độ khó của IELTS chưa thấm vào đâu so với thế giới thực tế tràn đầy những bài báo học thuật hay những bài proposal thuyết phục từng câu chữ.
IELTS Là Một Hệ Thống Có Thể Hack Được
Vào năm 2015, tôi đã ôn thi IELTS trong 1 tuần, mỗi ngày 1 tiếng, và thi với kết quả sau:
- Nghe: 8.5
- Đọc: 9
- Viết: 7
- Nói: 7
- Trung bình: 8.0
Trước khi ôn luyện: 7.0.
Sau khi ôn luyện: 8.0. Và được British Council tặng cho một cái cặp học sinh nhờ điểm 8.0.
Việc ôn luyện của tôi là để làm quen với cấu trúc của IELTS chứ không phải để nâng cao năng lực tiếng Anh. Cấu trúc IELTS đề bao năm nay không thay đổi. Nó là một hệ thống. Hệ thống thì có thể hack được khi bạn rành rẽ luật chơi.
Vậy cấu trúc phần thi IELTs ra sao?
- IELTS Listening: 30 phút nghe audio với 40 câu hỏi.
- IELTS Reading: 60 phút đọc 3 đoạn văn dài tổng cộng 2,700 chữ với 40 câu hỏi.
- IELTS Writing: 60 phút cho hai bài viết – một là bản báo cáo biểu đồ hay bản vẽ, hai là bài luận về một chủ đề.
- IELTS Speaking: 15 phút nói chuyện trong 3 phần với một người kiểm tra.
Dựa trên hệ thống đó, đây là cách khác thường của tôi để hack IELTS như sau:
1. Nghe: tăng tốc độ nghe các bài lên 1,5x – 2x. Mỗi ngày lái xe tôi đều nghe podcast với tốc độ x2. Khi vào phòng thi thì tôi như Neo trong Ma Trận và người đọc thì như những viên đạt: chậm và rõ ràng. Cách nghe nhanh.
2. Đọc: tăng tốc độ đọc lên 300 từ/phút. Đọc nhanh nhiều lần một đoạn ưu việt hơn đọc thật chậm một đoạn. Luôn sẽ có vài từ lạ tôi không hiểu, nhưng tôi đoán được ý được từ ngữ cảnh cả cụm từ. Cách đọc nhanh.
3. Viết: viết luận academic cần phong cách viết formal. Thủ sẵn một bộ từ vựng học thuật thay cho từ vựng phổ thông. Ví dụ: fun -> entertaining, good -> excellent, I like it -> It is highly intruging. On Writing Well của William Zinsser là cuốn sách dạy viết gối đầu giường hay nhất bạn có thể đọc.
4. Nói: phát âm đúng 45 nguyên âm và phụ âm theo ngữ âm học quốc tế (International Phonetic Alphabet). Ví dụ như phiên âm ð trong this thì “để lưỡi giữa hai hàm răng rồi đọc đ”. Khi học một ngoại ngữ thì học phát âm là điều đầu tiên vì phát âm đúng thì mới nhớ được từ vựng. Nhà trường Việt Nam với các chương trình cải cách thường dạy sai bét thứ tự.
Vậy đấy. Luyện đúng phương pháp sẽ giúp bạn cải thiện điểm số lên 0.5-1 điểm ngay lập tức. Học cách trên không giúp bạn giỏi tiếng Anh hơn rõ rệt, nhưng giúp bạn làm bài thi tốt hơn. Tôi quen những bạn giảng viên đại học Fulbright hay du học sinh bắn tiếng Anh như gió nhưng thi IELTS dưới 8.0 chỉ vì không quen hệ thống chấm điểm của IELTS.
Còn với những bạn tập hoài không qua được ngưỡng IELTS 5.0 thì điều quan trọng hơn là…
Bạn Không Thể Bỏ Qua Cơ Bản
Đến đây thì bạn cũng biết tiêu đề bài viết này để câu khách.
Cách luyện thi này hiệu quả với tôi chứ chưa chắc hiệu quả với bạn. Điều kiện cần là bạn phải nắm cơ bản Anh Ngữ trước. Những mùa hè tuổi thơ bị người dì ruột “phát xít” ép học với cây roi và những trận đòn đã để lại cho thằng tôi di sản là một cặp mông đỏ kèm một vốn tiếng Anh cơ bản sau:
1. Từ vựng phong phú: hơn 10,000 giờ săn kho báu trong game nhập vai và đọc sách bằng tiếng Anh để làm gì nếu không tích góp được một đống vốn từ về chiến tranh không gian đến các sinh vật huyền bí? Với những ai muốn học từ vựng nhanh, hãy học theo hình thức flashcard cho 1,000 từ vựng academic thông dụng nhất. 1,000 từ vựng này sẽ giúp bạn hiểu được 80% văn bản.
2. Ngữ pháp vững như bàn thạch: Tôi may mắn được rèn ngữ pháp tiếng Anh theo giáo trình của Miền Nam Cộng Hòa rất cô đọng. Lão luyện cách dùng 12 thì. Rõ vị trí và vai trò của danh từ, động từ, tính từ, giới từ, túc từ trong một câu. Thuộc lòng tất cả từ bất quy tắc. Mất căn bản ngoại ngữ thường là mất ngữ pháp nên loạn xà ngầu giữa mê cung chữ nghĩa.
3. Phát âm chuẩn: học ngữ âm học quốc tế giúp tôi biết cách đọc từ qua tra từ điển (trước khi có Google Translate). Dần dần tôi đoán được cách đọc một từ mà không cần phải tra từ điển. Phát âm đúng cũng giúp tôi nhớ được từ vựng tốt hơn.
Cơ bản là cơ bản và bạn không thể bỏ qua cơ bản.
Một điều khác cơ bản khác là cách tư duy rõ ràng mạch lạc để đạt điểm cao trong phần viết và nói. Những ai tư duy lủng củng thì viết và nói cũng lộn xộn. Giao tiếp rõ ràng đến từ tư duy rõ ràng. Nếu bạn giao tiếp tiếng Việt còn khó hiểu thì sở hữu vốn 3,000 từ vựng tiếng Anh cũng không hữu ích gì.
Tôi đã đọc những cuốn sách về luyện thi IELTS được viết bởi các tác giả Việt Nam lan man, không mấy thông tin hữu ích, và bỏ qua việc rèn luyện bài bản phương pháp.
Nên nếu bạn đặt mục tiêu lấy điểm thi tiếng Anh cao, hãy bắt đầu từ cơ bản, sau đó thử sức ở một loại bài thi. Tôi đã học được rằng điểm số nói rất ít về năng lực sử dụng ngôn ngữ của một người, nên hãy nắm kỹ thuật lấy điểm cao, thi, rồi quẳng gánh lo đi và vui sống.
Rồi bạn học một ngoại ngữ khác. Biết thêm một ngôn ngữ là có thêm một tâm hồn.
Tài Liệu & Công Cụ
https://ieltsliz.com/: Đây là tài liệu luyện thi IELTs miễn phí hay nhất tôi đọc được, và còn hay hơn cả các cuốn đề mẫu của Cambridge. Đừng phí thời gian đọc những bài Writing điểm thấp.
Anki: App học ngoại ngữ theo phương pháp Flashcard. Không có cách nào học từ vựng nhanh hơn thế. Bạn có thể tìm bộ bài 1,000 từ vựng IELTS thông dụng nhất.
IELTS trên FutureLearn: Học cấu trúc đề thi IELTS từ chính hội đồng Anh. British Council đều có một buổi đăng ký thi thử để bạn tàm tạm nắm. Buổi thi thử này đi lướt khá nhanh cho nên cũng không hữu ích lắm, nhưng đăng ký vào ngày thi thử thì có khuyến mãi nhẹ, thay vì bạn đăng ký trực tiếp.
Duolingo English Test: Bỏ IELTS đi, thi Duolingo English nếu trường của các bạn chấp nhận. Hãy nghiên cứu danh sách tên trường được chấp nhận trên website, hoặc gửi email hỏi nhà trường bạn dự định thi.
Bảng ngữ âm học quốc tế cho tiếng Anh: Hãy kiếm một người giáo viên biết dạy bạn cách đọc ngữ âm học. Đó là dấu hiệu của một người biết dạy ngoại ngữ giỏi. Bảng sau có ký tự kèm âm thanh, nhưng cách sử dụng uốn lưỡi và vòm họng thì cần được dạy cho đúng.
