Skip to main content

“It is well enough that people of the nation do not understand our banking and money system, for if they did, I believe there would be a revolution before tomorrow morning.” Henry Ford.

Bạn đã nghe đến ngân hàng. Bạn đã giao dịch ngân hàng. Bất kể bạn là người cắn vỡ bút chì khi cân đối chi tiêu cuối tháng hay đạt cực khoái nhìn các con số tài khoản nhảy múa, ngân hàng vẫn là một phần không thể thiếu trong hệ thống tài chính hiện đại của bạn.

Nhưng thật sự ngân hàng giúp gì cho hệ thống tài chính cá nhân của bạn?

Xin thưa, khá nhiều.

Dưới đây là bảng danh sách các giá trị của ngân hàng, cùng một số lưu ý ngàn vàng mà ngân hàng không bao giờ thổ lộ với bạn.

*Bài viết chỉ liệt kê những giá trị dành cho khách hàng cá nhân (Khách hàng doanh nghiệp thì tha hồ được các bạn ngân hàng đến tư vấn tận tình).

1. Cất Giữ Tiền: Két Sắt Kiên Cố

Ngân hàng là nơi cực kỳ an toàn để gửi tiền. Chấm và chấm hết.

Bạn cần gửi tiền ở ngân hàng để giảm tỷ lệ tội phạm. Bỏ tiền trong túi áo, dưới gầm giường, trong vớ tất, áo lót là tạo cơ hội cho kẻ xấu dễ dàng lột sạch bạn. Trộm cướp làm hao hụt một lượng lớn tài sản trong chớp mắt. Hẳn bạn đã nghe nhiều câu chuyện đáng tiếc về giữ quá nhiều tiền mặt trong người, đừng để bạn trở thành thành viên của “Hội Những Người Mất Tiền Oan”.

Để giảm tối đa rủi ro, bạn có thể sử dụng dịch vụ ngân hàng tại chỗ. Nếu bạn có nguồn thu lớn, bạn có thể yêu cầu nhân viên ngân hàng đến thực hiện các dịch vụ ngay-tại-nhà-mình, chuyển rủi ro bị cướp-giết-hiếp khi vận chuyển tiền sang các bạn ngân hàng đẹp trai xinh gái.

Cướp ngân hàng tại Việt Nam không phải là không có nhưng rất kém hoành tráng và chỉ mất một phần tiền nhỏ của ngân hàng, không phải tiền của bạn. Tiền này sau đó có thể được bảo hiểm đền bù.

Ngân hàng cũng rất khó phá sản. Khi một ngân hàng hoạt động yếu kém, chúng sẽ được bơm tiền, sát nhập, hoặc quốc hữu hóa (cách nào cũng là lấy tiền mồ hôi nước mắt của người dân để cứu sự bất lực của ngân hàng).Nếu ngân hàng phá sản thì người gửi tiền vẫn được xem là một chủ nợ và được phân chia tài sản còn lại của ngân hàng.

Cho nên khi bạn nghe tin ngân hàng mình gửi tiền bị cướp, sáp nhập, phá sản thì hãy giữ bình tĩnh, hớp một ly nước lạnh và thực hiện vài lệnh giao dịch chuyển tiền sang một tài khoản khác.

2. Gửi Tiết Kiệm: Không Phải Vườn Ươm

Bạn không chỉ có chỗ cất tiền an toàn, bạn còn có thể kiếm một ít (thực sự ít) từ việc gửi tiền ở ngân hàng. Hẳn bạn phải điên lắm mới không gửi!

Dưới đây là một số hình thức gửi tiết kiệm, sắp xếp theo mức lãi suất từ thấp đến cao.

  1. Kỳ hạn ngày: Bạn được rút tiền linh hoạt.
  2. Trả lãi trước: Bạn nhận được lãi ngay tại thời điểm gừi tiền.
  3. Song tệ: Gửi tiền tiết kiệm bằng Việt Nam Đồng và một ngoại tệ khác.
  4. Lĩnh lãi định kỳ: Bạn nhận tiền lãi hằng tháng để chi tiêu.
  5. Trực tuyến: Bạn chỉ có thể rút từ tài khoản trực tuyến sang tài khoản giao dịch, không thể rút từ ATM.
  6. Trả lãi cuối kỳ: Bạn nhận tiền lãi vào cuối kỳ đáo hạn.

Những điểm bạn cần chú ý:

  • Kỳ hạn gửi: hy sinh độ linh hoạt tài chính để lấy lãi suất, gửi càng lâu lãi càng cao (lãi suất tối đa trong 36 tháng).
  • Phương thức trả lãi: thời điểm trả lãi, thời điểm trả gốc, lãi và gốc có gộp chung với nhau hay không.
  • Phương thức đáo hạn: đến cuối kỳ hạn thì tiền lãi và gốc được xử lý như thế nào, nếu bạn rút trước hạn thì tiền phạt là bao nhiêu.

Nếu bạn là một người trẻ, gửi cọc tiền vào ngân hàng và trông mong rút lãi hằng tháng để phè phỡn ăn chơi là sự lười biếng dở hơi. Ngân hàng là cái két sắt kiên cố bảo vệ tiền mặt, nhưng không phải là vườn ươm màu mỡ cho tiền của bạn sinh sôi nảy nở. Đừng trông mong vào lãi suất ngân hàng. Ngân hàng luôn điều chỉnh để lãi suất bao giờ cũng chạy theo sau lạm phát thực (không phải lạm phát được chính phủ công bố xoa dịu người dân). Ví dụ, bạn có 100,000,000VND, lạm phát là 13%/năm, lãi ngân hàng là 9%/năm, thì một năm bạn đã MẤT 4,000,0000VND.

Gửi tiền tiết kiệm dài hạn tại ngân hàng là một cách cầm tù tiền bạc của bạn. Nhiều ngân hàng xiềng xích tiền của bạn bằng quy định số dư trung bình tối thiểu trong tài khoản hàng tháng (50,000VND-3,000,000VND). Dưới mức này, bạn sẽ bị phạt.

Cách tiếp cận tốt nhất là: Hãy tập trung tiền mặt cất giữ ở ngân hàng, nhưng rút ra để đầu tư, học tập, làm ăn kinh doanh. Bạn là một người trẻ có thể chấp nhận mạo hiểm để cải thiện tài sản, không phải một người già cần sự an toàn bảo đảm. Có rất nhiều cách đầu tư để một tháng lợi nhuận của bạn cao hơn lãi suất một năm của ngân hàng. Đừng già nua về tư duy tài chính!

3. Chuyền Tiền/Thanh Toán: Nhịp Cầu Giao Dịch

Ngân hàng là cây cầu nối giao dịch tài chính giữa bạn và các cá nhân/đơn vị. Bạn có thể nhận hoặc chuyển tiền với người khác một cách an toàn và bảo đảm tài khoản ngân hàng.

Những điểm bạn cần chú ý:

  • Chuyển khoản: Chuyển tiền hoặc nhận tiền cho tài khoản của bạn. Tất cả các giao dịch đều được ghi lại trên hệ thống làm bằng chứng thép chống đỡ tính “hay quên” của con người khi dính dáng đến tiền bạc.
  • Nhận lương: Nhận lương qua ngân hàng sẽ giúp bạn tiết kiệm hiệu quả hơn. Bảng sao kê nhận lương từ tài khoản ngân hàng là một trong những thứ chứng minh độ tin cậy tài chính của bạn, để bạn có thể mở thẻ tín dụng không ký quỹ hoặc vay với lãi suất ưu đãi.
  • Thanh toán hóa đơn: Tự động thanh toán các hóa đơn điện, nước, nhà, Internet, điện thoại mỗi tháng giúp bạn không phải tốn chi phí “hao mòn giày”. Liên lạc ngân hàng để được hướng dẫn thêm.
  • Mua sắm trực tuyến: Giao dịch trực tuyến . Nhưng bạn nên sử dụng thẻ tín dụng để được hưởng các ưu đãi (nếu có), mua trước trả sau, và kích hoạt tính năng bảo vệ quyền lợi tiêu dùng.

Ngân hàng hiện đại có các hình thức giao dịch điện tử sau:

  • Mobile Banking: Giao dịch ngân hàng trên điện thoại.
  • Internet Banking: Giao dịch ngân hàng trên Internet.
  • SMS Bankding: Cung cấp thông tin ngân hàng qua tin nhắn và giao dịch bằng cú pháp.

Hiện nay, Nhật Bản là nước hàng đầu về tích hợp điện thoại với ngân hàng, với công nghệ sản xuất các chip đặc biệt biến điện thoại thành một ví điện tử an toàn và bảo mật vượt trội so với các thẻ. Sẽ còn một khoảng thời gian dài trước

4. Đổi Ngoại Tệ: Tỷ Giá Hôm Nay Là Bao Nhiêu?

Ngân hàng là một kênh đổi ngoại tệ chính thống nhưng khá phiền toái cho khách hàng cá nhân khi đòi hỏi chứng minh (vé máy bay, xác nhận du học). Chợ đen là kênh đổi ngoại tệ tỷ giá hời hơn cả mà không yêu cầu chứng minh phức tạp. Nếu số tiền của bạn nhỏ (dưới 1,000USD), hãy ra chợ đen. Nhớ cầm chặt cái ví của mình và nhìn ngó trước sau!

Nếu bạn chuyển tiền ra nước ngoài, hãy cẩn thận với phí chuyển đổi ngoại tệ và phí dịch vụ. Đối với các giao dịch phi thương mại, chuyển tiền ra nước ngoài qua ngân hàng nên là lựa chọn thứ cấp. Có những lựa chọn khác dễ thương hơn như Western Union, Paypal.

5. Phát Hành Thẻ: Visa, Mastercard, AMEX

Ngân hàng cũng liên kết với các hãng tín dụng để phát hành thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ. Nếu biết sử dụng, thẻ tín dụng có thể giúp bạn tiết kiệm hàng chục triệu trong đời.

Xin xem các bài viết chi tiết sau để hiểu cách sử dụng thẻ tín dụng:

Khi ra ngân hàng, bạn nên chọn các loại thẻ quốc tế thay vì thẻ nội địa, bạn sẽ cần dùng nhiều sau này đấy.

6. Vay Tiền: Tiền Từ Ngân Hàng Rơi Xuống (Có Điều Kiện)

Khi bạn bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc về tương lai, bạn sẽ thấy có rất nhiều dịp bạn thực sự cần rất nhiều tiền. Du học, mua nhà, mua đồ nội thất, điện tử, mua oto, đám cưới, du lịch, thành lập doanh nghiệp… Đó đều là những cơ hội nâng cấp cuộc sống dễ tuột mất nếu bạn không có sẵn trong tay một lượng lớn tiền.

Ngân hàng sẽ chìa tay ra cho bạn vay số lượng lớn tiền đó dưới 2 hình thức sau:

  • Không ký quỹ: số tiền vay tối đa 6-12 tháng lương. Nếu bạn là cán bộ công nhân viên hoặc cấp quản lý, hãy chứng minh để được hưởng ưu đãi khi vay.
  • Ký quỹ: cũng như trên nhưng lãi suất thấp hơn và số tiền bạn vay được cao hơn, với điều kiện bạn có tài sản đảm bảo.

Những điểm quan trọng bạn cần lưu ý:

  • Phương thức trả nợ và lãi thực bạn phải trả. Thời gian cho vay là bao lâu, có phí trả nợ trước hạn không, phương thức trả nợ. Rất nhiều ngân hàng mờ ám, hãy chọn những ngân hàng minh bạch cho bạn thấy rõ con số (qua nhân viên hoặc công cụ tính toán tài chính).
  • Chứng minh khả năng tài chính: đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ, các giấy tờ tùy thân (CMND/Hộ chiếu, Hộ khẩu thường trú/KT3), tài liệu chứng minh vị trí công tác, mức lương/thu nhập hàng tháng kèm chứng từ, giấy tờ tài sản. Chứng minh

Hãy tìm hiểu kỹ và so sánh giữa các ngân hàng. Một con số % khác biệt giữa lãi suất là sự khác biệt giữa vài triệu đến vài chục triệu. Vài ngày tìm hiểu có thể giúp bạn tiết kiệm được hàng chục triệu dài lâu, điều này quan trọng hơn săn hàng tiết kiệm giảm giá vài đồng bạc lẻ.

Người thân cũng là một nguồn vay với các điều khoản ưu đãi và thủ tục đơn giản vượt trội ngân hàng. Ngân hàng nên là nơi cuối cùng bạn đến để vay tiền sau khi thiếu vốn từ người thân. Sống ngay thẳng và có định hướng rõ ràng sẽ tăng “điểm tín dụng” tinh thần của bạn với gia đình và bạn bè. Cho mọi người xem điểm FICO của bạn cũng là một cách đáng tin tưởng.

Khi nào thì bạn nên vay? Khi khoảng vay đó được dùng để mua sắm tài sản. Tùy vào khoảng vay của bạn có sản sinh lợi nhuận sau này không mà đó là tài sản (giá trị tăng dần) hay tiêu sản (giá trị giảm dần). Cho nên, bạn hãy suy nghĩ thật kỹ. Vay tiền để mua màn hình Samsung 4K hay túi xách Louis Vulton sẽ khiến bạn ăn một tá gạch từ tương lai.

Điều gì xảy ra khi bạn vay và không thể trả nợ? Nhẹ nhàng tình cảm thì ngân hàng sẽ nhắc nhở và phạt tiền trả lãi chậm, nặng thì tố tụng ra tòa. Khách hàng nợ xấu cũng đồng nghĩa với việc ngân hàng mất lợi nhuận, bởi đó là khoản tiền ngân hàng bỏ ra để đầu tư, nên ngân hàng coi đó như vấn đề của mình.

Nếu không có khả năng trả hết nợ gốc hoặc lãi vốn vay đúng thời hạn nhưng có khả năng trả nợ trong một khoảng thời gian nhất định sau thời hạn cho vay, bạn có thể liên lạc ngân hàng để cho gia hạn nợ phù hợp với nguồn trả nợ. Đừng trốn chui trốn nhủi, đó là hành vi cư xử cấp thấp. Cứ tác phong chững chạc đàng hoàng thỏa thuận các điều khoản trả nợ.

7. Đầu Tư & Bảo Hiểm: Tài Chính Cá Nhân Cho Tương Lai

Ngân hàng có thể giúp bạn đầu tư số tiền nhàn rỗi của mình thông qua hai hình thức phổ biến:

  • Cổ phiếu và trái phiếu: Nộp rút tiền tài khoản chứng khoán tại ngân hàng. Tại thời điểm hiện tại, chứng khoán Việt Nam không phù hợp để bạn đầu tư dài hạn do thiếu minh bạch, chỉ thích hợp những ai thích suốt ngày dán mắt vào màn hình mua nhanh bán gấp và có thông tin tay trong.
  • Tỷ giá ngoại hối và tỷ giá vàng: Hưởng lợi nhuận chênh lệch từ việc mua bán ngoại tệ. Ngân hàng lấy tiền của bạn để giao dịch ngoại tệ thay bạn.

Đầu tư thông qua ngân hàng có nhiều hạn chế. Số vốn gốc yêu cầu tương đối lớn (100,000,000VND trở lên) với đa số người. Lợi nhuận tiềm năng không mấy hấp dẫn, dù bảo đảm 100% vốn gốc bảo toàn tại thời điểm đáo hạn, nhưng nếu tiền lãi thấp hơn mức lạm phát, bạn cũng coi như mất tiền vào cuối năm. Một phần nữa là các giao dịch viên ngân hàng tại Việt Nam thường không giải thích dịch vụ đầu tư cho khách hàng, nên bạn càng ít có thông tin hơn về lựa chọn của mình.

Bảo hiểm là một quỹ tài chính dài hạn được đóng góp bởi số đông người nhằm chia sẻ rủi ro cho một số ít người. Nếu có rủi ro xảy ra, bạn được trả một khoảng tiền lớn hơn so với số tiền đóng vào. Nếu không, bạn mất phí dịch vụ bảo hiểm đó.

Các tổ chức bảo hiểm như Bảo Việt, Prudential thường liên kết với ngân hàng để cung cấp các dịch vụ:

  • Bảo hiểm trẻ em: bảo hiểm sức khỏe cho bé từ 1 đến 4 tuổi, gồm khám chữa bệnh, chăm sóc răng, hỗ trợ viện phí.
  • Bảo hiểm sức khỏe: tư vấn sức khỏe miễn phí, tự do chọn bệnh viện (có liên kết) để khám chữa bệnh, hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh.
  • Bảo hiêm oto: bảo hiểm xe bạn trước rủi ro: mất cướp, tai nạn, ngập nước, cứu hộ, đàm phán với các bên thứ 3 khi có sự cố.
  • Bảo hiểm nhà: bảo hiểm nhà và tài sản bên trong trước rủi ro trộm cắp, cháy, nổ, va chạm, lũ lụt, động đất, giông bão. Nếu nhà bạn bị tổn thất, bảo hiểm sẽ hỗ trợ chi phí sửa chữa, thuê nhà, thuê kiến trúc sư sau tổn thất, và cả khâu giải quyết khiếu nại.
  • Bảo hiểm du lịch: bảo hiểm tử vong và thương tật toàn cầu, thất lạc hành lý, chuyến bay bị hoãn, khủng bố. Các thẻ tín dụng hạng cao cấp có đính kèm miễn phí dịch vụ này.

Phải, chắc chắn bạn đã từng bị làm phiền vô số lần bởi những bạn telemarketer bảo hiểm, nhưng hãy cân nhắc. Tuy mang lại lợi nhuận không cao, nhưng bảo hiểm là khoảng tiết kiệm và đầu tư chi phí thấp để bảo vệ tài sản.

Một quy tắc quan trọng khi đầu tư là không ai quan tâm đến tiền của bạn nhiều bằng bạn. Bạn chịu trách nhiệm 100% với khoảng đầu tư của mình và cần học về lĩnh vực bạn muốn đầu tư. Dù bạn đạt được lợi nhuận hay thua lỗ, ngân hàng và bảo hiểm vẫn có lời. Nhớ đọc kỹ các điều khoản để tránh bị bắt chẹt nhé.

 

Có nhiều cách để bạn tận dụng ngân hàng. Nhưng điều đầu tiên và trước nhất là phải nhìn rõ vai trò của ngân hàng trong hệ thống tài chính cá nhân của bạn.

Mong bạn giàu hơn sau bài viết này.

3 Comments

Hỏi đáp, bình luận hoặc thắc mắc ở đây...