Skip to main content

Sự khác biệt giữa bạn ngày hôm nay và 5 năm sau phụ thuộc vào những thông tin bạn tiếp thu được ngày hôm nay.

Cơn Lốc Thông Tin

Điều này có bao giờ xảy đến với bạn chưa?

Bạn bối rối, thậm chí sợ hãi trước lượng thông tin đồ sộ thế giới đang quẳng vào mình. Một ngày của bạn có thể vô cùng kinh hãi:

Buổi sáng bạn đi mua báo. Trước mặt bạn là hàng dãy Tuổi Trẻ, Thanh Niên, H2, Mực Tím, Thế Giới Vi Tính, Echip, Làm Đẹp, Cosmopolitian, The Word HCMC.. đủ các thể loại tin tức, thời sự, phong cách sống, công nghệ, vi tính, làm đẹp. Đọc gì? Không đọc gì? Đọc bao nhiêu là đủ?

Tại cơ quan bạn ngồi vào bàn vi tính chỉ để đối mặt với một cơn ác mộng mới. Này đây báo mạng VnExpress, Zing, Gizmodo, Mashable, Lifehacker, Youtube. Hơn 100+ bài báo lá cải lá bạc hà và hơn 100,000+ video đủ thể loại trùng giăng khắp nơi trên mạng Web. Tin này có đúng sự thật không? Ý kiến người này có đáng tin cậy không?

Buổi trưa bạn tranh thủ duyệt Twitter và Facebook. Bạn có vấn đề muốn nhờ người khác tư vấn. Một trạng thái mới hiện ngay tức thì. Hàng chục người xông vào cho ý kiến. Bạn nên nghe ai? Người nào nhiều kinh nghiệm hơn trong vấn đề? Họ có thể chia sẻ hết chỉ trong 250 từ không?

Buổi chiều bạn đi siêu thị. Trong 10 giây mắt bạn tiếp nhận hơn 7500+ món hàng. Kia là bột giặt tốt nhất xếp bên cạnh bột giặt xịn nhất. Kia là kem đánh răng không phải loại thông thường. Mì gói nào mới là số một?  Trong 500+ món ăn tại siêu thị, món gì không giúp bạn tăng thêm vài kg mỡ (gợi ý: xem bài ăn kiêng Slow-Carb)? Làm sao biết được hàng nào kém chất lượng? Hàng ngoại có tốt thật không, nhất là hàng Trung Quốc?

Giờ ăn tối, bạn bật TV để có tiếng người. Quyết định sai lầm khiến bạn trở thành nạn nhân bị hàng chục quảng cáo tấn công tới tấp thị giác thính giác. Gameshow nào thú vị, giáo dục thay vì tiêu phí thời gian của bạn vô ích? Rồi phim ảnh, nên xem phim tình cảm hài Hàn hay hành động Mỹ? HBO hay StarMovie? Làm sao biết bộ phim nào đáng xem?

Bạn kinh hãi ném remote vào tường và tìm đến sách sở. Dù gì thì lời răn của thánh hiền nằm ở trong sách chứ đâu phải TV, đúng không? Chúa ơi, bạn thốt lên, với hơn 1000+ đầu sách mới ra mỗi năm lựa chọn một cuốn hay để đọc cũng là cả vấn đề. Ý tưởng của tác giả nào đáng tin cậy? Quyển nào là đúng đắn, hiệu quả? Tại sao ông này lại ăn cắp ý tưởng của ông kia? Tại sao ông nọ lại có ý tưởng hoàn toàn trái ngược ông này? Ai đúng, ai sai?

Bạn tiếp tục dại dột bật Radio hay kênh âm nhạc nào. Nhạc, nhạc nhạc, đủ các thể loại. Rock Pop Punk New Age R&B… Bạn nên nghe nhạc phương Tây hay nhạc phương Đông? Bạn ưa nghe album ca sĩ hay soundtrack phim, game?  Thời gian đâu để nghe và theo dõi tất cả những nghệ sĩ bạn yêu thích?

Bội Thực Thông Tin

Phát điên, đúng không?

Bạn không phải là người duy nhất. Nếu bạn sinh trong thời buổi hiện đại (thế hệ Y) thì bạn đã nhận một lượng sách báo âm nhạc điện ảnh… trong một năm nhiều hơn tổng lượng thông tin ba mẹ bạn nhận được cả đời.

Việt Nam cũng là một trong những nước Internet phát triển nhanh nhất khu vực Đông Nam Á. Lượng thông tin ùa vào nhiều không kể, không được sàng lọc và chặn lại. Ở bạn trẻ Việt có sự lúng túng của một người lớn quá nhanh không thay kịp áo.

Lúc này đa số người hành động theo hai hướng:

+
Đọc nhiều hơn (mọt sách) Hiểu biết hơn Loạn óc, nhức đầu, hết thời gian
Lờ đi tất cả Bình an tâm hồn, rỗi rãi Thiếu hiểu biết

Chúng ta đang sống trong một xã hội mà đọc báo và cập nhật tin tức mới nhất trở thành công việc toàn thời gian không có kỳ nghỉ hay lương bổng. Nếu không làm như vậy, bạn sẽ trở nên lạc hậu và chậm tiến hơn so với mọi người. Nhưng nếu làm như vậy, bạn sẽ phải đánh đổi thời gian và công sức cho vô số thông tin được bắn tung tóe trên mạng.

Bạn đang sống trong kỷ nguyên bội thực thông tin. Nếu bạn không học cách tiếp nhận và tiêu hóa thông tin tốt hơn, bạn sẽ tụt hậu so với người khác. Tồi tệ hơn, bạn không đánh thức được cái tôi tiềm năng đầy mạnh mẽ của bạn. Có lẽ bạn không biết bộ não của mình thông minh và nhạy bén chẳng kém gì anh bạn đứng đầu lớp. Sự khác nhau giữa bạn và anh ta có lẽ chỉ là cách bạn tiếp nhận thông tin mà thôi.

Đã đến lúc bạn cần ăn kiêng thông tin để trở nên thành công hơn, thông minh hơn, thú vị hơn, lớn lao hơn nhưng đồng thời nhàn rỗi hơn.

Sự Giống Nhau giữa Thông Tin và Thực Phẩm

Thông tin với não như thực phẩm dành cho bao tử. Giống như ăn kiêng thực phẩm, ăn kiêng thông tin có nghĩa là thu nạp ĐÚNG hơn thay vì ÍT đi. 

Có sự giống nhau giữa cách bạn tiếp nhận thông tin và đồ ăn:

Ăn kiêng thông tin Ăn kiêng thực phẩm
Liều lượng Tiếp nhận quá ít hoặc quá nhiều thông tin Ăn ít hơn hoặc nhiều hơn mức cần thiết
Kết quả Não teo tóp hoặc nổ tung Tăm xỉa răng di động hoặc bụng bự hơn ngực
Tranh cãi bình luận Về thần tượng, ngôi sao, tin giật gân, chuyện phiếm,  hình sự hiếp dâm cướp của giết người…những điều vụn vặt Về calorie, ăn kiêng, chế độ tập luyện, thân thể ai đẹp hơn…những điều vụn vặt
Hành động Đọc và quên, không ứng dụng gì hữu ích cho cuộc sống Ăn tạp, không rèn luyện thể chất
Lựa chọn nguồn cung cấp Thích xem báo lá cải, tiểu thuyết 3 xu, nghe những điều vô thưởng vô phạt hơn là xem sách, báo, kịch, phim chất lượng Thức ăn rác, những bài tập kém hiệu quả. Ưa nghe những lời khuyên chung chung hơn là những thực nghiệm đáng kinh ngạc
Mục đích tối thượng Tiết kiệm thời gian và thông minh hơn Thân hình gợi cảm và sống động hơn

Thông tin là gì? Thông tin bao gồm những gì? Bạn đang lấy thông tin từ đâu? Thông tin đó có giúp bạn cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn không?

Chú ý rằng kiến thức cũng là một dạng thông tin. Và bạn có thể học được nhiều từ anime-manga cũng như đọc một cuốn sách vậy, đừng phân biệt hay xem nhẹ chúng.

5 Cạm Bẫy Thông Tin Bạn Cần Biết

1. Ưu Tiên cho Người Giàu Có

Tận thế xảy ra, ai là người được phép đặt chân lên Noah’s Park? Người giàu. Loại thuốc mới nhất chữa được ung thư và HIV/AIDS, bệnh nhân nào được cứu đầu tiên? Bệnh nhân có tiền. Các khóa đào tạo kiến thức và kỹ năng, ai là người được học đầu tiên? Học viên có tiền.

PTCNVN không bảo đảm sẽ có những thông tin mới-nhất-dành-cho-người-giàu nhưng sẽ có thông tin chất-lượng-phù-hợp-nhất-dành-cho-bạn-trẻ. Những bài viết tại đây bảo đảm đúng tiêu chí ăn kiêng thông tin để bạn có được những thông tin chắt lọc thực sự hữu ích.

2. Lổ Hỗng Thời Gian

Mất một khoảng thời gian dài, từ 1 đến 10 năm hoặc không bao giờ, thì các thông tin này mới đến được với bạn trẻ Việt. Tiêu biểu là những cuốn sách xuất sắc ra mắt trong 5 năm gần đây có thể giúp bạn cải thiện rất nhiều mặt trong cuộc sống như 4 Hour Body, I will Teach You To Be Rich, Personal MBA, Personal Development for Smart People…. Nhưng tại Việt Nam thì có lẽ còn rất lâu rất lâu sau bạn mới thấy tăm hơi của chúng. Đến lúc đó thì thế giới đã thay đổi, những gì bạn đọc được có thể không còn giá trị nữa.

Bạn muốn khỏe hơn, hạnh phúc hơn, thành công hơn, giàu có ngay bây giờ hay 5-10 năm sau? Trong thế giới loài người, tôi chưa gặp ai chờ đến 5 năm nữa để có thể có đời sống tình dục tốt hơn hoặc đầu óc thông minh hơn. Họ muốn tiếp nhận thông tin chất lượng ngay bây giờ!

Thông tin của tương lai đã có sẵn ở đây, chúng chỉ được phân bổ không đều, mà thôi.

3. 50% điều bạn đã biết đều sai

50% những gì chúng ta đã biết đều sai lầm, vấn đề là tôi không biết đó là 50% nào. – Timothy Noakes PhD

Thật mệt mỏi, đúng không? Cách đây 5 năm, khoa học đăng tin ăn 3 quả trứng một tuần sẽ khiến bạn đau gan. Cách đây 1 năm khoa học lại khám phá ra không quan trọng bạn ăn bao nhiêu mà quan trọng cơ thể bạn hấp thụ bao nhiêu.

Ví dụ câu này: “Những người uống café sẽ giảm 20% mỡ hơn những người không uống”. Bạn có nên chạy tới Highlands và uống liền tù tì 5 ly không? Không như vậy thật ngốc. Những tờ rơi, tờ bướm ghi số liệu này không cung cấp cho bạn sự thật. Nếu nhóm A uống 3 tách café trong 6 tuần giảm được 0,12kg so với nhóm B không uống café giảm được 0.1kg (ít hơn 20%), bạn có nên bơ ngay mấy gói café hòa tan về uống? Không bạn đâu có ngu. Những số liệu % là những tiểu xảo dễ gây nhầm lẫn nhất của marketter.

4. Thông Tin Rác

Có những lợi ích gì khi bạn xem hình ảnh một ngôi sao lộ hàng? Giải trí ư, xem một bộ phim sẽ khiến bạn có những cung bậc cảm xúc giá trị hơn. Giáo dục ư, báo chí đang tuyên truyền bài học gì cho người đọc từ việc khoe khoang những vụ hớ hênh đó? Ngôi sao này cặp với ngôi sao kia, chuyện đời tư của người ta liên quan gì đến bạn? Công nghệ lăng-xê ép người đọc phải quan tâm đến những con người không quan tâm đến họ và cũng không đáng được quan tâm như vậy.

Bạn đang cần gì, đang quan tâm đến gì ngoài những tin tức hời hợt mà các báo mạng vẫn kiên trì đưa tin hằng ngày?

Thông tin rác cũng như thức ăn rác, nó cho bạn cảm giác thỏa mãn tạm thời  đánh đổi bằng sức khỏe dài lâu. Sự giải trí tạm thời sẽ đánh đổi bằng sự tê liệt trí óc dài lâu.

Đừng nghiện đống rác.

5. Ma Thuật của Marketter

Các phù thủy marketter với động cơ lợi nhuận sẽ tung hỏa mù, bóp méo, chuyển hóa sự thật. Một sản phẩm/dịch vụ bạn ưa thích có thể về chất lượng là con cóc nhưng đã được các marketter trá hình thành hoàng tử. Muốn ví dụ thực tiễn?

Hãy xem Aerobics. Bạn phải trả tiền chỉ cho việc nhảy lên nhảy xuống  theo nhạc. Lý do bạn đóng tiền: aerobics hiệu quả hơn môn X. Lý do thật sự nó được tung hô: không phải tốn tiền trang bị và phòng tập có chỗ cho tối đa học viên. Nhiều phương pháp “mới và cải tiến” được tính toán lợi nhuận trước, rồi mới đến phương pháp sau.

Báo chí muốn câu số lượng xem. Điện ảnh muốn bán được nhiều quảng cáo. Quảng cáo nuôi sống ngành cả ngành truyền thông. Để như vậy, họ cần một nhân vật một “ngôi sao” cũng như Tam Quốc Chí có các nhân vật anh hùng kích thích tinh thần quân sĩ. Ngôi sao này được báo chí tiêm scandal hoặc lăng-xê để hút quảng cáo. Những diễn viên tay ngang, những giọng hát tầm tầm, những bình bông di động quần áo đẹp đi lại được đẩy lên thành những người quá quan trọng với một bộ phim hay sân khấu vốn chẳng có gì. Khán giả không sành, nhất là các bạn trẻ, vô tình bị hạ thấp cái gu bởi thứ tác phẩm nghệ thuật không đạt chuẩn.

Như Seth Godin từng nói, tất cả Marketter đều là những người kể chuyện giỏi. Hãy tỉnh táo để nhận ra sự thật đằng sau câu chuyện.

Thế Giới Ma Trận

Chúng ta đang sống trong một Ma Trận nơi thông tin sai lệch đang cấy vào đầu bạn mỗi ngày. Nếu bạn sẵn sàng chọn viên thuốc màu đỏ và té xuống hang thỏ, bạn sẽ trở thànhmột nhà thông thái thờ ơ có chọn lọc. Tôi không cam kết bạn sẽ né được đạn như The One, nhưng bạn sẽ có những trải nghiệm thông minh hơn so với những người bạn chỉ đam mê những tin tức vụn vặt.

Nhà thông thái thờ ơ có chọn lọc là gì? Những nguyên lý ăn kiêng thông tin là gì?

Xin chờ xem bài sau sẽ rõ.

5 Comments

  • No Nohaso says:

    Rất hay

  • Quỳnh Ngân says:

    Wa hay !! Ra bài tiêp theo nhanh ad nhé !!! nôn nóng đón đọc!! Cảm ơn ad nhìu !!!

  • Em có ấn tượng với anh ngay từ khi đọc bài viết đầu tiên và em đã đọc liền tù tì mấy chục bài sau đó :). Cách anh viết rất độc, cá tính, cô đọng mà cũng hài hước. Mong anh tiếp tục cho ra thêm nhiều bài hay và bổ ích nữa nhé ^^

  • Bastian Nguyen says:

    bài viết phần lớn lấy từ quyển The 4 hour body của Tim Ferriss mà ko thấy để cái nguồn nhỉ 😀

    • Bài viết có dẫn link tham khảo ngay trong bài đó bạn. Nhật tham khảo theo nguồn gốc (mà tác giả Tim Ferriss có giới thiệu) và nhiều nguồn khác để có thông tin đầy đủ hơn.

Hỏi đáp, bình luận hoặc thắc mắc ở đây...